Zasady współpracy zleceniobiorcy ze zleceniodawcą określają dwa przepisy kodeksu cywilnego:

  • 740 k.c., który wprowadza trzy obowiązki jakie ma wykonać zleceniobiorca względem zleceniodawcy: przekazywanie potrzebnych informacji o przebiegu sprawy, złożenie sprawozdania oraz wydanie wszystkiego, co zleceniodawca uzyskał przy wykonaniu zlecenia dla zleceniodawcy.

Pierwszy z obowiązków bierze się z istoty zlecenia, czyli działania zleceniobiorcy dla interesu zleceniodawcy (w jego lub własnym imieniu, na jego rachunek). Skutkiem wykonania zlecenia jest zmiana w sferze prawnej zleceniodawcy, zatem powinien mieć zapewnioną możliwość uzyskania informacji o realizacji umowy. Dzięki temu może udzielać wskazówek zleceniobiorcy, dotyczących sposobu wykonania umowy. Te informacje to wszelkie wiadomości, które są potrzebne i dotyczą przebiegu sprawy. Powinny one zwłaszcza dawać zleceniodawcy możliwość oceny stopnia i sposobu realizacji zlecenia, podjęcia decyzji dotyczącej ewentualnej zmiany sposobu wykonania zlecenia, wydania wskazówek, czy wypowiedzenia umowy. Niezmiernie ważne jest, że te wiadomości powinny być udzielane przez zleceniobiorcę z własnej inicjatywy, na bieżąco, w rozsądnym czasie w razie zaistnienia okoliczności, które są związane z wykonaniem zlecenia, o których to okolicznościach informacje są potrzebne zleceniodawcy. Jeśli zleceniobiorca nie udzieli zleceniodawcy potrzebnych informacji o przebiegu sprawy, odpowiadał będzie na podstawie kontraktowej odpowiedzialności odszkodowawczej zleceniobiorcy (art. 471 i n. k.c.). Naruszenie tego obowiązku może być ważnym powodem do wypowiedzenia zlecenia przez zleceniodawcę (art. 746 § 1 k.c.).

W umowie zlecenia strony powinny ze sobą współpracować.w celu osiągnięcia zamierzonego rezultatu.Drugi z obowiązków wymaga złożenia sprawozdania zleceniodawcy przez zleceniobiorcę. Powstaje on zwłaszcza po wykonaniu zlecenia. Zobowiązanie gaśnie z chwilą wykonania umowy, zatem z tą chwilą rodzi się obowiązek sporządzenia sprawozdania. To samo dotyczy sytuacji, w której strony rozwiązały wcześniej umowę (w szczególności rozwiązania umowy za porozumieniem stron, przez wypowiedzenie zleceniodawcy, czy też zleceniobiorcy). Jeśli umowa została rozwiązana, ponieważ zleceniodawca zmarł, zleceniobiorca również jest zobowiązany złożyć sprawozdanie po zakończeniu prowadzenia sprawy. Inaczej jest, gdy umowa zostanie rozwiązana wskutek śmierci zleceniobiorcy. Nie sposób przyjąć obowiązek złożenia sprawozdania jego spadkobierców. W sprawozdaniu należy zawrzeć zestawienie czynności dokonanych w trakcie wykonywania zlecenia, ich wyników, a także wydatków (w tym nakładów), a także osiągniętych korzyści. Sprawozdanie należy udokumentować, zwłaszcza dowodami dokonanych czynności (chodzi tutaj o dokument, który obejmuje czynność prawną będącą przedmiotem zlecenia). Oprócz tego udokumentowanie następuje przez przedstawienie rachunków, czy faktur. Istotnym elementem sprawozdania jest rozliczenie z udzielonych zaliczek, z pieniędzy, czy nawet rzeczy powierzonych zleceniobiorcy przez zleceniodawcę, jak również nabytych przez zleceniobiorcę.

Ostatni z obowiązków (wydanie wszystkiego co uzyskano przy wykonaniu zlecenia), obarcza zleceniobiorcę (wtedy, gdy wykonywał zlecenie jako pełnomocnik, jak również, gdy działał jako zastępca pośredni). Gdy zleceniobiorca działa jako pełnomocnik zleceniodawcy, to podmiotem praw i obowiązków wynikających z czynności prawnej dokonanej w wykonaniu umowy zlecenia staje się bezpośrednio zleceniodawca. W takim przypadku wydanie jest czynnością faktyczną, która polega w głównej mierze na wydaniu nabytych rzeczy, otrzymanych pieniędzy czy dokumentów, które pozwalają zleceniodawcy na wykonanie praw uzyskanych z czynności prawnej będącej przedmiotem zlecenia. Jeśli natomiast zleceniobiorca wykonywał zlecenie jako zastępca pośredni, to on staje się podmiotem praw i obowiązków, które wynikają z czynności prawnej będącej przedmiotem zlecenia. W takim przypadku wydanie oznacza dokonanie czynności prawnych polegających na przeniesieniu własności nabytych rzeczy czy przelewu wierzytelności np. o zapłatę ceny, jak również dokonanie czynności faktycznych, które polegają na wydaniu nabytych rzeczy, otrzymanych pieniędzy, dokumentów, które służą wykonywaniu nabytych i przenoszonych praw. Obowiązek wydania zleceniodawcy wszystkiego, co zleceniobiorca uzyskał dla niego przy wykonaniu zlecenia, rodzi się z chwilą wykonania zlecenia. Wykonanie zlecenia jest w zasadzie dokonaniem czynności prawnej, która jest przedmiotem zlecenia. Z tą chwilą powstają skutki prawne tej czynności (dla zleceniodawcy albo zleceniobiorcy). Wydanie uzyskanego mienia powinno nastąpić najpóźniej przy złożeniu sprawozdania. Często zdarza się, że zleceniobiorca otrzymuje określone dobra dla zleceniodawcy w trakcie wykonywania zlecenia, a nie są one potrzebne do realizacji dalszych czynności w interesie zleceniodawcy i w ramach umowy zlecenia. W takiej sytuacji zobowiązany jest zawiadomić o tym zleceniodawcę. W art. 740 k.c. brak regulacji na temat terminu wydania takich dóbr. Należy przyjąć, zgodnie z unormowaniem z art 741 k.c., który wyraża zakaz ich zatrzymywania ponad potrzebę, że powinien wydać je niezwłocznie, o ile nie istnieje potrzeba ich zatrzymania. Istotna jest też wola zleceniodawcy. Warto dodać, że obowiązek wydania wszystkiego, co zleceniobiorca uzyskał przy wykonaniu zlecenia dla zleceniodawcy, dotyczy również przeniesienia roszczenia wobec kontrahenta o naprawienie szkody z tytułu nienależytego wykonania czy niewykonania umowy, którą zawarł na podstawie zlecenia, roszczenia o zapłatę kary umownej (jeśli oczywiście była zastrzeżona), a także roszczenia o odsetki. Słuszne wydaje się też wydanie wszelkich korzyści jakie zleceniobiorca uzyskał. Co ważne obowiązek wydania nie dotyczy świadczeń uzyskanych przez zleceniobiorcę tylko przy okazji tego, że realizował zlecenie. Nie dotyczy też świadczeń, które zostały mu przyznane. Niewywiązanie się z obowiązku wydania skutkuje kontraktową odpowiedzialnością odszkodowawczą (art. 471 i n. k.c.). W przypadku, gdy do wydania konieczne jest dokonanie czynności prawnej, zleceniodawca może dochodzić złożenia odpowiedniego oświadczenia woli na podstawie art. 64 k.c. w zw. z art. 1047 k.p.c. W sytuacji, gdy zleceniobiorca rozporządzi rzeczą lub prawem uzyskanym dla zleceniodawcy, to ten drugi może domagać się uznania takiej czynności prawnej za bezskuteczną w stosunku do niego. Muszą być jednak spełnione przesłanki z art. 59 k.c.

  • 741 k.c., który reguluje kwestię używania przedmiotów zleceniodawcy.

Aby wykonać zlecenie, zleceniobiorca potrzebuje odpowiednich rzeczy oraz pieniędzy zleceniodawcy. Otrzymuje je w wykonaniu umowy zlecenia. Może je też uzyskać tytułem zaliczki. Z chwilą otrzymania rzeczy lub pieniędzy powstaje obowiązek pieczy nad tym mieniem, do którego mają zastosowanie przepisy o przechowaniu, jeśli zakres ten jest nieuregulowany, z zastrzeżeniem jednak regulacji z art. 741 k.c. Z istoty przechowania wynika obowiązek wydania rzeczy w stanie niepogorszonym. Należy go, więc skorygować o dopuszczalność zmian, które wynikają z używania rzeczy w zakresie jaki wyznacza art. 741 k.c. Jeśli chodzi o pieniądze, to stosuje się przepisy o depozycie nieprawidłowym (art. 845 k.c.). Art. 741 k.c. zabrania używania rzeczy lub pieniędzy zleceniodawcy we własnym interesie. Może to czynić jedynie na rzecz interesu zleceniodawcy, czyli w celu należytego wykonania zobowiązania. W zakresie pojęcia „interes zleceniodawcy” mieści się też zachowawcze użycie rzeczy, które jest dopuszczalne, gdyż ma za cel zachowanie tej rzeczy w niepogorszonym stanie. Zdanie drugie tegoż artykułu pośrednio pozwala zleceniodawcy zatrzymać pieniądze zleceniodawcy tak długo, jak będą one potrzebne do wykonania umowy i tylko w wysokości, która jest uzasadniona potrzebą jej wykonania. Analogicznie jest w przypadku rzeczy zleceniodawcy otrzymanych w celu wykonania zlecenia bądź w jego wykonaniu w toku sprawy. Zleceniodawca musi wydać pieniądze oraz rzeczy, które są niepotrzebne do dalszej realizacji zlecenia, w takiej ilości, która przekracza potrzebną do wykonania umowy. Gdy zleceniobiorca stwierdzi, że rzeczy lub pieniądze są niepotrzebne, powinien zawiadomić o tym zleceniodawcę na podstawie art. 740 k.c. i w zasadzie zwrócić mu je niezwłocznie (wyjątkiem jest sytuacja, w której zleceniodawca postanowi inaczej). Od sum pieniężnych zatrzymanych ponad potrzebę wynikającą z wykonywania zlecenia, zleceniobiorca powinien płacić zleceniodawcy odsetki ustawowe (za opóźnienie, o których mówi art. 481 k.c., za korzystanie z cudzego kapitału). Zapłata tych odsetek następuje z racji tego, że zleceniobiorca ma możliwość korzystania z pieniędzy zleceniodawcy. Określenie „ponad potrzebę” oznacza termin, od którego nie są potrzebne pieniądze, jak również kwotę przewyższającą potrzebną do realizacji zlecenia. W polskim prawie cywilnym jest możliwość potrącenia wierzytelności zleceniodawcy o wydanie dzieła z wierzytelnością zleceniobiorcy właśnie przez tego drugiego, o zapłatę wynagrodzenia bądź o zwrot wydatków. Muszą być jednak spełnione przesłanki z art. 498 k.c. W sytuacji, gdy zleceniobiorca poczynił nakłady na rzecz zleceniodawcy albo została mu wyrządzona szkoda przez nią, z pomocą przychodzi mu art. 461 k.c. W jego świetle może ją zatrzymać do czasu zaspokojenia bądź zabezpieczenia roszczeń, które mu przysługują o naprawienie szkody wyrządzoną przez rzecz.