Polski kodeks cywilny dopuszcza sytuację, w której kilka osób zawiera umowę zlecenia. Kilka osób może być zleceniodawcami, jak również kilka osób może być zleceniobiorcami. Termin „kilka osób” odnosi się również do sytuacji, gdy tych osób jest więcej. Częstokroć zdarza się tak, że więcej niż jedna osoba przyjmuje zlecenie, ponieważ kilka osób może prowadzić wspólnie przedsiębiorstwo, które świadczy usługi prowadzenia (załatwiania) określonych spraw dla innych (zwłaszcza, jeśli taką działalność prowadzą osoby tworzące spółkę cywilną – np. spółka cywilna adwokatów). Sytuacja w której więcej niż jedna osoba daje zlecenie występuje zwłaszcza wtedy, gdy przedmiotem zlecenia jest dokonanie czynności prawnej, która odnosi się do prawa majątkowego objętego wspólnością lub też do rzeczy objętej współwłasnością. Dodatkowo jest to czynność, która wymaga zgody wszystkich współuprawnionych (współwłaścicieli). Zasada, która wynika z art. 745 k.c., to solidarna odpowiedzialność podmiotów, które występują po każdej stronie umowy zlecenia wobec drugiej strony. Co ważne nie można tego zmodyfikować w umowie. Solidarna odpowiedzialność kilku osób które dało zlecenie, jak i kilku osób, które przyjęły zlecenie, obejmuje wszelkie roszczenia strony przeciwnej i to bez względu na to jaka jest podstawa odpowiedzialności (kontraktowa z art 471 i n k.c., casus mixtus). Jeśli zleceniobiorca powierzył wykonanie zlecenia kilku osobom łącznie, jak to ma miejsce w przypadku art. 738 § 1 k.c., odpowiedzialność zastępców jest solidarna. Ponadto w przypadkach wskazanych w art. 738 § 2 k.c. zdanie drugie, odpowiadają oni solidarnie ze zleceniobiorcą. Do zlecenia wspólnego znajdują również zastosowania art. 366 i n. k.c. mówiące o zobowiązaniach solidarnych. Dzielą się one na solidarność dłużników, zwaną bierną oraz na solidarność wierzycieli (czynną). Oprócz tego jest jeszcze solidarność niewłaściwa. Pierwsza z nich posiada następujące cechy:
- przysługiwanie wierzycielowi wierzytelności o spełnienie jednego ś Jeśli zostanie ono spełnione w całości i w sposób należyty lub jeżeli wierzyciel zostanie zaspokojony w inny sposób (np. przez potrącenie), to zobowiązanie wygasa,
- kilka podmiotów jest dłużnikami,
- wierzyciel może domagać się świadczenia w całości lub w części od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna. Zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych dłużników
Solidarność bierna powstaje tylko wtedy, gdy szczególna podstawa prawna na to wskazuje (np. art. 369 k.c., który stanowi, że zobowiązanie jest solidarne, jeżeli wynika to z ustawy lub z czynności prawnej). Wedle art. 370 k.c. solidarność bierna powstaje, gdy kilka osób zaciągnęło zobowiązanie, które dotyczy ich wspólnego mienia. Spora część przepisów przewiduje powstanie solidarności biernej jeśli ziszczą się inne zdarzenia prawne niż umowa. Takie przypadki nazywają się zobowiązaniami solidarnymi powstającymi ex lege (np. art. 441 § 1 k.c., który określa, że solidarność bierna powstaje, gdy kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę, która jest spowodowana czynem niedozwolonym). Pozycja prawna dłużników solidarnych charakteryzuje się wieloma elementami, które ukazują istnienie wspólnej więzi między nimi wobec wierzyciela, takimi jak:
- zasada, zgodnie z którą zaspokojenie w jakikolwiek sposób wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników solidarnych zwalnia z zobowiązania pozostałych,
- zasada reprezentacji na korzyść dłużników wobec wierzyciela. W związki z tym odnowienie dokonane między wierzycielem a jednym z dłużników solidarnych zwalnia pozostałych, chyba że wierzyciel wprowadził zastrzeżenie, że zachowuje przeciwko nim swoje prawa (art. 374 1 k.c.). Zwłoka wierzyciela wobec jednego z dłużników ma skutek względem współdłużników (art. 374 § 2 k.c.). Zasada ta nie dotyczy jednak przypadków zwolnienia z długu lub zrzeczenia się solidarności przez wierzyciela wobec jednego z dłużników solidarnych, ponieważ czynności te nie odnoszą się do pozostałych dłużników solidarnych (art. 373 k.c.),
- zasada, która stanowi, że działania i zaniechania jednego z dłużników solidarnych nie mogą szkodzić pozostałym (art. 371 k.c.). Przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia, zwłoka dłużnika, uznanie długu, zrzeczenie się zarzutu przedawnienia itp., nie wpływają na sytuację pozostałych dłużników solidarnych.
Jednak pozycja prawna każdego z dłużników solidarnych może być różna (jak to przedstawia art. 368 k.c.). Z tego powodu mogą oni korzystać z zarzutów (osobistych i takich, które ze względu na sposób powstania lub treść zobowiązania są wspólne wszystkim dłużnikom). Zarzuty osobiste są przewidziane wyłącznie dla określonego dłużnika względem wierzyciela (właściwości lub działania dłużnika wpływające na ważność zobowiązania solidarnego np. brak zdolności do czynności prawnych, wady oświadczenia woli, brak podpisu oraz czynności prawne dokonane przez dłużnika z wierzycielem, które uwalniają go ze zobowiązania wobec wierzyciela lub korzystnie modyfikują jego treść np. zwolnienie z długu, odnowienie, przejęcie długu). Drugi rodzaj zarzutów to zarzuty, które ze względu na sposób powstania lub treść zobowiązania są wspólne wszystkim dłużnikom. Jeśli na mocy wyroku korzyść przewidziana jest tylko dla jednego z dłużników solidarnych, zwalnia on także pozostałych. Jako przykłady takich zarzutów podaje się: niezachowanie właściwej formy czynności prawnej lub nieuzyskanie wymaganej decyzji władzy administracyjnej. W przypadku zaspokojenia wierzyciela przez dłużnika lub dłużników solidarnych powstaje problem wzajemnych rozliczeń z tego tytułu między nimi. Tego typu stosunek wewnętrzny może być określony w umowie lub być wyznaczony przepisami prawnymi. Ponadto art. 376 k.c. reguluje sytuacje, w której nie udaje się rozstrzygnąć problemu rozliczeń.
Solidarność wierzycieli, zwana czynną, charakteryzuje się tym, że po stronie wierzytelności występuje kilka podmiotów. Co ważne, dłużnik ma obowiązek spełnić tylko jedno świadczenie do rąk któregokolwiek z wierzycieli. Dopiero w momencie kiedy jeden z wierzycieli wystąpi przeciwko dłużnikowi z powództwem, dłużnik zobowiązany jest spełnić świadczenie do jego rąk. Dług wobec wierzycieli zostaje umorzony przez zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli solidarnych. Solidarność czynna powstaje z mocy czynności prawnej, a nie na mocy ustawy. Dopuszczalna jest sytuacja, żeby wspólny dłużnik zobowiązany był w sposób odmienny wobec każdego z wierzycieli. Zasada jaka obowiązuje między współwierzycielami to zasada wzajemnej reprezentacji na ich korzyść wobec dłużnika. Zwłoka dłużnika, przerwanie lub zawierzenie biegu przedawnienia wobec jednego z wierzycieli solidarnych odnosi skutek także wobec pozostałych. Co ważne, zdarzenia pogarszające położenie jednego z wierzycieli solidarnych nie wpływają na położenie prawne pozostałych wierzycieli. Roszczenie regresowe są uregulowane podobnie jak w stosunkach między dłużnikami solidarnymi.